گذر فرهنگی دروازه‌ای به همدان کهن
تاریخ انتشار: ۸ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۵۷۹۱۴۴
خبرگزاری فارس- همدان، همراه با مراحل نهایی ثبت جهانی «هگمتانه و مرکز تاریخی همدان» در یکی از محلات قدیمی همدان قناتی تاریخی کشف و رازی دیگر از همدان کهن نمایان شد، درست زمانی که جهانیان در همدان به دنبال تاریخ و قدمت این کهن شهر بودند، بار دیگر آب شهادت داد به تاریخ و تمدن این دیار.
طرح گذر فرهنگی همدان به همت شهرداری مسبب شد احیای یک محله قدیمی در دستور کار پایتخت نشینان تاریخ و تمدن ایران قرار گیرد و قناتی از روزهای دور و دراز همدانا کشف شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حال حکایت گذر فرهنگی و کشف آب‌انبارهای با قدمت و احیای بخشی از تاریخ تاریخی این دیار نقل محافل شده و برای اولین بار در دست اجرا قرار گرفته؛ باشد که این اراده به دیگر نقاط قدیمی همدان سرایت کند و گوشه به گوشه این دیار گذر فرهنگی سال‌های دور شود.
شهادت آب به قدمت همدان
شهردار همدان با ذکر جزییاتی از طرح گذر فرهنگی و کشف آب انبارهایی با قدمت ۴۰۰ ساله می‌گوید: «پیاده راه‌سازی مسیر گذر تاریخی فرهنگی به عنوان یکی از طرح‌های مکمل در دستور کار شهرداری قرار گرفت پروژه‌ای که برای اولین بار در همدان آغاز شده و این مهم در محله آقای آخوند با توجه به جهانی شدن هگمتانه در صدر محله‌ها قرار گرفته است.
در این محور فرهنگی، برنامه‌های متنوعی همچون پیاده راه‌سازی و جداره‌سازی در راستای جلب گردشگر و ایجاد زیر ساخت در این حوزه انجام خواهد شد تا در آینده گردشکران زیادی را به خود جذب کند البته که بودجه قابل توجهی نیز در این بخش لحاظ شده است.»
سیدمسعود حسینی ادامه می‌دهد: «برنامه اولویت‌دار دیگر، مرمت و بازسازی خانه‌های واجد ارزش چون خانه پوستی‌زاده است، چراکه انجام این امور دست آخر منتج به جذب گردشگران داخلی و خارجی خواهد شد.
ناگفته نماند در حین انجام این پروژه که از خیابان باباطاهر تا قسمتی از بلوار علویان را شامل می‌شود به قنات‌هایی ارزشمند تاریخی با قدمت ۴۰۰ ساله برخورد کردیم.
اهمیت کشف این آثار تاریخی بر کسی پوشیده نیست؛ به ویژه که این گذر تاریخی از قدیم محل ورودی کاروان‌ها با مقصد بازار همدان بوده و به تعبیری نشانگر داد و ستد تجاری در طول تاریخ است.»
وی یادآور می‌شود: «بدون شک قنات‌های متعدد با این قدمت تاریخ بی‌نظیری را گواهی می‌دهند از سوی دیگر وجود آب انبارهای قدیمی و عمومی را در کهن شهر همدان به اثبات می‌رساند.
بعضا تعدادی از این قنات‌ها به صورت خصوصی در املاک شخصی افراد متمکن شهر وجود داشته که می‌توان در این بین به خانه مازوجی، خانه پوستی‌زاده، خانه پیریان، مسجد ابراهیم‌بیگ و حتی حمام چاله اشاره کرد.
به طوری که در گذشته آب مصرفی اهالی در این مسیر به واسطه همین قنوات تامین می‌شد؛ آب سالم و با کیفیتی که در اختیار خانواده‌ها بوده به یک آب انبار که انتهای این معبر است منتهی می‌شد و از آنجا هم آب مورد نیاز حمام چاله تأمین.
بدون تردید این آثار بیانگر پیشینه تاریخی و فرهنگی همدان در طول سالیان و دوره‌های دور و دراز و مختلف است.»
چشمه تاق‌های بی‌نظیر همدان / سیستم آب‌رسانی تاریخی کهن دیار همدانا
مدیرعامل سازمان عمران و بازآفرینی شهری شهرداری همدان در ادامه موضوع کشف آب انبار و ایجاد گذر فرهنگی می‌گوید: «کوچه آخوند یکی از طولانی‌ترین گذرهای تاریخی شهر همدان است که در دوران‌های مختلف حائز اهمیت و پر رونق بوده همچنین یکی از ورودی‌های شهر به شمار می‌رود به نحوی که از ضلع شمالی به بازار متصل بوده است.
بسیاری از کاروان‌ها در گذشته از این معبر عبور و وارد شهر و وارد محله بن بازار می‌شدند بر همین اساس و منطبق بر نقش اجتماعی و فرهنگی که این گذر در دوران‌های مختلف تاریخی ایفا کرده در اطراف آن، بناهای ارزشمندی چه شخصی و چه عام‌المنفعه ایجاد شده است.»
احسان صباغی با ذکر جزییاتی بیشتری اضافه می‌کند: «از همین رو استفاده از آب سالم و در دسترس این بناها همیشه مورد توجه بوده به تعبیری یکی از شیوه‌های رایج گذشته برای رفع دغدغه آب، احداث قنوات بوده و شهر همدان نیز از این امر مستثنی نبوده و دارای قنات‌های متعددی است.
بدون شک یکی از شاخه‌های اصلی قنوات شهر همدان از این معبر عبور کرده و به منظور استفاده ساکنین محل از آب قنات به دلایل مختلف از جمله امنیتی، اجتماعی و فرهنگی خانه‌های اطراف به وسیله یک کانال و چشمه تاق به قنات دسترسی پیدا می‌کردند.
این کانال و چشمه تاق به صورت زیرزمینی به قنات وصل می‌شد و یکی از سیستم‌های آب‌رسانی در قدیم‌الایام همدان محسوب می‌شد، البته که در محدوده‌های قنوات هر خانه‌ایی که مالک آن استطاعت مالی بالایی داشته یک چشمه تاق اختصاصی برای استفاده اهالی خانه احداث می‌کرد.»
وی در ادامه خاطرنشان می‌کند: «با این تفاسیر طی حفاری‌های انجام شده در روزهای گذشته در راستای ساماندهی و مرمت محور فرهنگی - گردشگری چند نمونه از این چشمه تاق‌ها که بر روی قنات موجود ساخته شده به دست آمد که هر چند چشمه در وضعیت سالمی هستند و حفظ آنها به عنوان یک مولفه فرهنگی در دستور کار شهرداری همدان قرار دارد.
چراکه استفاده فرهنگی و اقتصادی موثر از این میراث تاریخی و توجه به صنعت گردشگری به منزله فرصتی برای توسعه اقتصادی و گردشگری شهر است بنابراین با احیا این چشمه قنات‌ها همچنین ساماندهی محور فرهنگی -گردشگری پوستی‌زاده - باباطاهر یک مسیر گردشگری ایجاد خواهد شد.
با این اقدام نه تنها میدان باباطاهر به تپه هگمتانه با کیفیت بالایی وصل می‌شود بلکه گردشگرانی که از این مسیر عبور می‌کنند می‌توانند بخشی از سیستم آب‌رسانی تاریخی شهر را بازدید کنند.»
کشف سه آب‌انبار در اولین گذر فرهنگی همدان
مدیر منطقه چهار شهرداری همدان، نیز در این باره با ارائه اهمیت گذر فرهنگی محله‌های همدان می‌گوید: «گذر فرهنگی محله کوچه آقای آخوند که از محله‌های قدیمی و با ریشه همدان است در راستای هویت بخشی به محلات و همین طور پیوستگی بین مناطق گردشگری باباطاهر و بازار اجرا می‌شود.
از همین رو بر آن شدیم این معبر را به عنوان گذر فرهنگی در نظر بگیریم به نحوی که اقدامات عمرانی از جمله کف‌سازی و جداره‌سازی را در دستور کار قرار دادیم؛ با توجه به شخصیت‌هایی که در این محله در دهه‌ها و قرن‌های گذشته زندگی می‌کردند، هویت بخشی درخوری را می‌طلبید.»
علی طهماسبیان تاکید می‌کند: «پس به عنوان یک معبر گردشگری پروژه آغاز و ۲۰ میلیارد تومان هزینه برای اجرای این طرح در نظر گرفته شد. اگرچه خانه‌های قدیمی چون خانه پوستی‌زاده در این معبر نیز نشان از قدمت این محله دارد بنابراین اقدامات این چنینی در حوزه حفظ و جلوگیری از تخریب خانه‌های تاریخی مثمر ثمر است.
جای بسی خوشحالی دارد که پس از آغاز پروژه در مسیر کف‌سازی به چند آب‌انبار با قنات زنده و جاری قدیمی برخورد کردیم، البته که ابتدای این خیابان یعنی دور میدان باباطاهر حمام قدیمی با عنوان حمام چاله وجود دارد که از دلایل وجود این آب‌انبارها محسوب می‌شود.»
وی با ابراز امیدواری در حوزه مرمت حمام چاله این میراث کهن در سال‌های آتی می‌گوید: «کشف این آب‌انبارهای قدیمی هویت بیشتری به این محله داد و همین موضوع عزم مرمت را دو چندان کرد به ویژه که تاکنون سه آب‌انبار کشف شده و به نظر می‌رسد تعداد دیگری هم باشد.
هم اکنون مرمت این قنوات قدیمی در حال اجراست تا مردم بتوانند با عنوان میراث تاریخی از این آثار قدیمی بازدید کنند.»
مدیر منطقه چهار شهرداری همدان، یادآور می‌شود: «با شرایط موجود و پیدایش این آب‌انبارها، پروژه بیش از ۲۵ میلیارد تومان هزینه در بر خواهد داشت تا این گذر فرهنگی به شکل مطلوبی ایجاد شود خصوصا که برای اولین بار در شهر همدان رقم می‌خورد و یک محله قدیمی زنده و احیا شده را در پی دارد.
در مجموع این تصمیم یک فصل جدیدی در محله‌های شهر ایجاد خواهد کرد؛ اتفاقی که حتما جذب گردشگر با خود به همراه دارد و جلوه‌ای دیگری از شهر را به نمایش خواهد گذاشت.
در پایان از مردم درخواست صبوری داریم تا این رویداد و گذر فرهنگی میدان باباطاهر تا بلوار علویان(محله آخوند ملاعلی همدانی) به ثمر بنشیند و همه از فواید گردشگری آن بهره‌مند شوند.»
پایان پیام/89033/
منبع: فارس
کلیدواژه: کشف قنات محله های قدیمی معبر گردشگری شهرداری همدان دستور کار گذر فرهنگی پوستی زاده شهر همدان آب انبار چشمه تاق قنات ها محله ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۵۷۹۱۴۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حیدرآباد؛ اصفهانی نو در قلب هندوستان
حیدرآباد هند با باغ‌هایی به سبک ایرانی و ساختاری شبیه به چهارباغ اصفهان، در سال ۱۵۹۱ در طول حکومت صفویه و توسط محمدقلی قطب‌شاهی بنا شد. این شهر تاریخی به‌واسطه شباهت‌های بسیاری که به اصفهان دارد، به اصفهان نو معروف است.
به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، حیدرآباد یکی از محبوب‌ترین شهرهای هند، یک مرکز گردشگری و شهری جذاب است که با سلسله‌ها، امپراتوری‌ها و تبادلات فرهنگی پیوند خورده است و خاستگاه آن را می‌توان به سلسله چالوکیا از سال ۶۲۴ تا ۱۰۷۵ پس از میلاد و به‌دنبال آن سلسله کاکاتیا بین قرن‌های دوازدهم و چهاردهم جست‌وجو کرد. این منطقه به قلعه‌ها و مسیرهای تجاری معروف است که آن را به مناطق مختلف هند وصل می‌کند.
تاریخچه و فرهنگحیدرآباد دارای فرهنگی متنوع و میراث فرهنگی غنی است. این شهر که توسط سلسله آصاف جاه‌ی اداره می‌شد، به شهر نظام‌ها معروف بود. پس از آن تحت سلطه مغول‌ها درآمد و شاهد تحولی اساسی در دیدگاه فرهنگی مردم خود بود. امروزه حیدرآباد به تاریخ غنی فرهنگی خود شناخته می‌شود و در دنیای معاصر شهری با ترکیبی از فرهنگ‌های منحصربه‌فرد و سبک زندگی مدرن است.
مردم حیدرآباد خوش‌برخورد، مهمان‌نواز و سخاوتمند هستند و در هر نقطه از شهر به گویش خاص خود سخن می‌گویند. آنها در عین برخورداری از یک زندگی مدرن به‌شدت به باورهای سنتی خود پای‌بند هستند، بنابراین سبک زندگی آنها ترکیبی از سنت و مدرنیته است.
حیدرآباد با افول امپراتوری مغول به‌عنوان مهم‌ترین مرکز فرهنگی هند شکوفا شد. مهاجرت هنرمندان نمایشی در سال ۱۸۵۷ فضای فرهنگی این شهر را بسیار غنی کرد. این مهاجرت با آمیختگی زبان‌ها، فرهنگ‌ها و مذاهب شمال و جنوب هند همراه بود که به هم‌زیستی سنت‌های هندو و مسلمان در آن منجر شد. اختلاط مذاهب همچنین منجر به برگزاری جشن‌ها و اعیاد مختلف در حیدرآباد شد.
موسیقی نیز هنر رایجی در این شهر است و ساکنان آن موسیقی مرفای شهری و دولاک که‌گیت (آوازهای خانگی مبتنی بر فولکلور محلی) و قوالی را به‌ویژه در عروسی‌ها، جشنواره‌ها و سایر رویدادهای جشن می‌نوازند. فستیوال‌های حیدرآباد بیشتر برای تشویق و توسعه موسیقی ترتیب داده می‌شود. این شهر فیلم‌هایی نیز به گویش محلی حیدرآبادی تولید می‌شوند و میزبان جشنواره‌های بین‌المللی فیلم مانند فستیوال کودک و جشنواره بین‌المللی فیلم حیدرآباد بوده است.
صنایع دستیحیدرآباد به سبک نقاشی گلکوندا به‌عنوان شاخه‌هایی از نقاشی دکنی معروف است. سبک گولکوندا که در قرن شانزدهم ابداع شد، سبکی بومی است که تکنیک‌های خارجی را در هم می‌آمیزد و شباهت‌هایی به نقاشی‌های ویجایاناگارا در میسور دارد. استفاده قابل‌توجه از رنگ‌های طلایی و سفید درخشان به‌طور کلی در این سبک دیده می‌شود. سبک حیدرآباد نیز در قرن هفدهم پدید آمد و به‌شدت تحت‌تأثیر نقاشی‌های مغول است. در این سبک از رنگ‌های روشن استفاده می‌شود و بیشتر مناظر، فرهنگ، لباس‌ها و جواهرات منطقه به تصویر کشیده می‌شود.
غذاهای حیدرآبادی شامل طیف وسیعی از غذاهای برنجی، گندم و گوشت و استفاده ماهرانه از ادویه‌های مختلف در ترکیبی از غذاهای مغولی، عربی، فرانسوی، ایرانی و ترکی است. بریانی و حلیم حیدرآبادی نیز غذاهای نمادین این شهر هستند.
دیدنی‌های حیدرآبادحیدرآباد به مکان‌های تاریخی‌اش شهرت دارد. این شهر میراث تاریخی غنی دارد و مملو از مکان‌های تاریخی است که خاطرات باشکوهی از دوران گذشته ارائه می‌دهند.
قلعه گلکوندا، حیدرآبادقلعه گلکوندا یک شگفتی مهندسی و یکی از بهترین مکان‌های گردشگری حیدرآباد است. صدای کف زدن در نقطه‌ای زیر ورودی گنبد آنکه بلندترین نقطه قلعه است در فضای اطراف طنین‌انداز می‌شود. این قلعه باشکوه که روی یک تپه گرانیتی ساخته شده، دارای هشت دروازه، چندین معبد و مسجد، اصطبل، اتاق‌های سلطنتی و چهار پل متحرک است و معماری باشکوه و اهمیت تاریخی دارد.
چهارمنار، نماد حیدرآباد، سازه‌ای مربع‌شکل از گرانیت، سنگ مرمر پودرشده، ملات و سنگ آهک است و به نرده‌ها، بالکن‌ها و تزئینات گچ‌بری خود شهرت دارد. این بنای یادبود در سال ۱۵۹۱ توسط محمدقلی قطب شاه، پنجمین پادشاه سلسله قطب شاهی، بنا به گزارش‌ها به عنوان اولین ساختمان در حیدرآباد، پایتخت جدید او ساخته و در طول سال‌ها به یک بنای تاریخی و نمادین از میراث شهر تبدیل شد.
چهار مناره این سازه با ۵۶ متر ارتفاع در چهار گوشه سازه اصلی قرار دارند. هر مناره دارای بالکن دوتایی است و ۱۴۹ پله برای رسیدن به طبقه بالایی آن وجود دارد. در طبقه بالای چهارطبقه چهارمنار یک مسجد وجود دارد. این سازه با یک تونل زیرزمینی که برای کمک به فرار پادشاهان و ملکه‌ها در هنگام حمله دشمن ساخته شده است به قلعه گلکوندا متصل می‌شود.
مقبره‌های قطب‌شاهی یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی حیدرآباد است و تقریباً ۸۵۰ متر با دروازه قلعه گلکوندا فاصله دارند. این مجموعه‌ها یک یا دو طبقه و دارای مساجد و مقبره پادشاهان قطب‌شاهی هستند. یک تابوت کتیبه‌دار طاق مرکز هر مقبره را می‌پوشاند. گنبدها در ابتدا دارای کاشی‌کاری سبز آبی زیبا بودند، اما امروزه تنها قطعاتی از آنها باقی مانده است. ساختار مقبره‌ها متأثر از سبک‌های ایرانی، پاتان، دکن و هندو است.
مسجد مکه با ظرفیت ۱۰ هزار نفری بزرگ‌ترین مسجد هند است. این بنا در قرن هفدهم میلادی ساخته شده و نام خود را از مسجد جامع مکه گرفته است. آجرهای به‌کاررفته در طاق نمای مرکزی از خاک مکه ساخته شده است و سه نمای جذاب آن با طراحی بسیار عالی از یک سنگ گرانیت تراشیده شده‌اند که استخراج آن پنج سال طول کشیده است. این سازه به‌طور جامع طراحی شده و دارای نقوش گلی است که در سراسر مجموعه مسجد کشیده شده است. در ورودی حیاط نیز قبر مرمری حاکم اسف‌جاه قرار دارد.
کاخ چوماهلا که در قرن هجدهم ساخته شد، مرکز حکومت سلسله آسف‌جاهی بود و بعدها به‌عنوان اقامتگاه نظام‌های حیدرآباد خدمت کرد و تمام مراسم تشریفاتی در این کاخ برگزار می‌شد. این بنای وسیع دارای دو حیاط، تالار بزرگ دربار به نام خلوت همراه با فواره‌ها و باغ‌هایی به وسعت ۱۲ جریب زمین است. حیاط جنوبی قدیمی‌ترین قسمت کاخ و دارای چهار کاخ کوچک‌تر است. حیاط شمالی که زمانی بخش اداری را در خود جای داده بود، دارای راهرویی طولانی با اتاق‌هایی است که رو به فواره و حوض مرکزی قرار دارد. این بنای چشمگیر مزین به گچ‌بری‌هایی چشمگیر است و تالار دربار سکویی مرمری دارد که زمانی صندلی سلطنتی بوده است.
سالار جنگ یکی از بزرگ‌ترین موزه‌های جهان و یکی از سه موزه ملی در هند است. این مجموعه اقلام جمع‌آوری‌شده از ژاپن، فرانسه، آلمان، نپال، چین، برمه، ایران، مصر، اروپا و آمریکای شمالی را در خود جای داده است. موزه دارای حکاکی‌ها، مجسمه‌ها، منسوجات، نقاشی‌ها، ساعت‌ها، فرش‌ها، سلاح‌ها، نسخه‌های خطی، سرامیک‌ها، مبلمان و کتب مقدس است و در مجموع ۳۸ گالری (۲۰ گالری در طبقه همکف و ۱۸ گالری در طبقه اول) دارد. هر موضوع در یک فضای جداگانه نمایش داده شده است.
طارماتی برادری باغی به سبک ایرانی و سرای تاریخی با ۱۲ در است و یک شاهکار مهندسی در نظر گرفته می‌شود زیرا درها امکان تهویه متقاطع را فراهم می‌آورند که در آن دوران بسیار منحصربه‌فرد بود. این بنا ساختار آکوستیک عالی دارد و محل اجرای موسیقی‌های کلاسیک و یک تئاتر روباز بزرگ با ظرفیت ۱۶۰۰ نفر است.
مسجد تولی که به نام مسجد دامری نیز شناخته می‌شود، تنها دو کیلومتر با قلعه گلکوندا فاصله دارد. این مسجد زیبا روی سکویی مرتفع ساخته شده و دارای دو تالار، دو مناره بزرگ، شش مناره کوچک و پنج طاق زیبای تزئین‌شده با مدال‌های نیلوفر آبی است. این مسجد در مقیاس معماری پس از مسجد مکه قرار دارد و توسط سازمان باستان‌شناسی هند به‌عنوان میراث فرهنگی معرفی شده است.
حیدرآباد معروف به شهر مروارید و دارای معابد و مساجد شناخته‌شده است. این شهر تاریخی به‌واسطه شباهت‌های بسیاری که به اصفهان دارد، به اصفهان نو معروف است. حیدرآباد دارای باغ‌هایی زیبا به سبک ایران و شبیه به چهارباغ اصفهان است.
لایحه خواهرخواندگی این شهر با اصفهان یکم خرداد سال ۱۳۹۹ تصویب شد و در بیست‌وپنجم خرداد همان سال به تصویب نهایی رسید.
کد خبر 748000
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»